Na ziemi w kolorach szkockiej kraty, gdzie rządzą rudowłosi Szkoci można czuć się całkiem swobodnie pod warunkiem że:

Nie straszny ci ów trunek odurzający ale jakże rozgrzewający i, że spożywasz go z najświętszym umiłowaniem i zgodnie z wyspiarską tradycją czyli whisky z wodą a nie colą jak zwykli ją pijać Europejczycy

Panowie w spódnicach (kiltach) nie wzbudzają w Tobie niepożądanych reakcji

Masz świadomość, że konkretny kolor i wzór kraty przynależy do konkretnego klanu

Torebka noszona przez panów jest natomiast sprytną skrytką na whisky

Wiesz, że kulturalną stolicą Szkocji jest Edynburg, gdzie warto zajrzeć na Międzynarodowy Festiwal Teatralny

Nie obawiasz się wodnych potworów czy duchów strzegących liczne w Szkocji zamki

Przyzwyczaisz się do surowego klimatu, a parasol potraktujesz jak rzecz niemalże tak niezbędną jak portfel

Nauczysz się władać jednym z tysiąca określeń kiepskiej szkockiej pogody

Wydarzenia rodzinne i służbowe zaczniesz planować zgodnie z kalendarzem meczy ulubionej drużyny

Odległości z kolei będziesz odmierzać w minutach drogi a nie w kilometrach

Będziesz udzielać duchowego wsparcia szkockim tendencjom niepodległościowym

Będziesz grzecznie stać w kolejce do autobusu, po czym pokornie ustąpisz miejsca w specjalnie do tego celu przeznaczonym miejscu pani z wózkiem

Nie będziesz pozostawiał dzieci bez opieki w domu- grozi to spotkaniem z policjom

Będziesz wspierał lokalne organizacje charytatywne- Szkoci bowiem są w światowej czołówce darczyńców

Nie obrazisz Szkota mówiąc do niego, że mieszka w Anglii

A co najważniejsze spróbujesz zrozumiesz szkocką odmianę angielskiego, albo tradycyjny szkocki język Gaelic

Wyżej wymienione "zadania" do trudnych nie należą, aczkolwiek wymagają czasu, wytrwałości i co najmniej kilku kieliszków whisky, żeby poczuć się dobrze we wrzosowej krainie.

Nowy Rok (New Year's Day) 3 stycznia 1 stycznia Drugi stycznia (2nd January) 2 stycznia 2 stycznia Wielki Piątek (Good Friday) 6 kwietnia 29 marca Majowe bank holiday (Early May Bank Holiday) 7 maja 6 maja Wiosenne bank holiday (Spring Bank Holiday) 4 czerwca 27 maja Jubileusz królowej (Queen's Diamond Jubilee) 5 czerwca - Letnie bank holiday (Summer Bank Holiday) 6 sierpnia 5 sierpnia Dzień świętego Andrzeja (St Andrew's Day) 30 listopada 2 grudnia Boże Narodzenie (Christmas Day) 25 grudnia 25 grudnia Drugi dzień świąt Bożego Narodzenia (Boxing Day) 26 grudnia 26 grudnia

Szkocja jako część Wielkej Brytanii uważana jest za bardzo bezpieczny kraj dla podróży turystów. Przestępczośc utrzymuje się na niskim poziomie. Odradzamy jednak zapuszczanie się, szczególnie wieczorami i w nocy w dalsze dzielnice. Mniejsze miejscowości oraz okolice wiejskie są znacznie bezpieczniejsze. W podróży trzeba uważać na drobne kradzieże- szczególnie w śródkach komunikacji miejskiej- autobusach, na dworcach, w pociągach. Ofiary przestępstw mają prawo starać się o odszkodowanie; instytucją powołaną do pomocy do takich wypadków jest Criminal Injuries Compensation Authority (CICA). Dodatkowe informacje można uzyskać na stronie internetowej: www.cica.gov.uk

W Wielkiej Brytanii nie ma zagrożenia sanitarno - epidemiologicznego. Odnotowuje się w ostatnich latach rosnącą zachorowalność na choroby przenoszone drogą płciową. Rocznie odnotowuje się ok. 6 tys. nowych przypadków zarażenia wirusem HIV.

Opieka lekarska w Wielkiej Brytanii jest bezpłatna, trzeba jednak zarejestrować się w rejonowej przychodni i wybrać lekarza rodzinnego (General Practitioner). Osoby nie płacące ubezpieczenia w Wielkiej Brytanii (National Insurance) muszą mieć Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ). Jest ona wydawana przez oddziały NFZ w Polsce (szczegółowe informacje pod adresem internetowym: www.nfz.gov.pl). EKUZ uprawnia tylko do korzystania z podstawowych usług medycznych, dlatego wyjeżdżającym za granicę zaleca się wykupienie dodatkowych ubezpieczeń, które w razie konieczności pokryją koszty leczenia w szerszym zakresie, jak również koszty opieki medycznej w prywatnych szpitalach i klinikach.

Wskazane jest wykupienie indywidualnego pakietu ubezpieczeniowego, szczególnie od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia (poza EKUZ). Aby uzyskać opiekę zdrowotną, można korzystać ze świadczeń placówek National Health Service - NHS (Narodowej Służby Zdrowia): lekarzy rodzinnych (GP), przychodni (NHS Walk-in Centres) i szpitali NHS. Należy przedstawić lekarzowi EKUZ oraz dowód tożsamości.

Do leczenia specjalistycznego i szpitalnego potrzebne jest skierowanie, lecz w nagłych przypadkach można zgłaszać się bezpośrednio na oddział ratunkowy szpitala (Accident and Emergency Department). Adresy lekarzy NHS można uzyskać pod numerem tel. NHS Direct - 08454647 (adres internetowy: www.nhsdirect.nhs.uk), a także w lokalnym urzędzie ds. opieki zdrowotnej (w Anglii są to Primary Care Trusts, w Walii - Local Health Boards, w Szkocji - Health Boards, a w Irlandii Północnej - Health and Social Services Boards). Opłaty za świadczenia zdrowotne: leki na receptę wydawane są bezpłatnie dzieciom do lat 16, uczniom do 18 roku życia, kobietom w ciąży i osobom powyżej 60. roku życia; pozostałe osoby muszą wnieść opłatę ryczałtową w wysokości 7,65 GBP za każdy lek na receptę. Uprawniony do wystawienia recepty objętej refundacją jest lekarz praktykujący w ramach NHS. Część kosztów trzeba ponieść także w przypadku leczenia stomatologicznego: zryczałtowaną opłatę za badanie oraz 80% kosztów leczenia.

Transport sanitarny do Polski jest całkowicie opłacany przez pacjenta. Leczenie prywatne: w przypadku skorzystania z opieki placówki działającej poza systemem NHS trzeba opłacić pełne koszty leczenia, bez prawa do ich zwrotu.

Dokumenty niezbędne do uzyskania zwrotu kosztów leczenia to oryginały rachunków i dowodów zapłaty. W razie wątpliwości informacje można uzyskać w Department for Work and Pensions, The Pension Service, International Pension Centre, Tyneview Park, NE98 1BA Newcastle Upon Tyne, United Kingdom, tel. 0044 1912187547, faks 0044 1912187375 lub NHS Direct tel. 08454647. Numer pogotowia - 999 lub 112 z telefonu komórkowego.

WAŻNE ZWROTY W GALIK (JĘZYK GALICKI)
Ho sit hingin- how i sit going? Jak leci?
Cludgie- toalete, toaleta
Pished- to be drunk, pijany
Wee beasties- instead, zamiast
Aye- yes
Aff- off
Faither- a father
Gey- very
Gie- to give
Mither a moher
Oor- an hor
Sax- six
Sma small
Speir- to ask
Drelich- horrible wether
Braw- great wonderful
Wabbit-tired nakked
Mercat- market
Pey-pay
Richt- right
Tak- to take
Wi -with

Co zabrać do Szkocji

W podróż do Szkocji nalezy zabrac parasol!

Pamiętać należy także o ciepłym ubraniu- nawet miesiące letnie nie dają gwarancji ciepła. Do podróży warto też zaopatrzyc się w koszule z długim rekawem, środek na komary- szczególnie latem tzw. midges- komary potrafią sie nieźle dać we znaki. Trzeba pamiętać o lekach. Warto też zabrać własną ładowarkę oraz przejściówkę- w Wielkiej Brytanii są inne kontakty z dodatkowym bolcem na uziemienie. W trakcie planowania podróży do Szkocji warto pomyśleć o ubezpieczeniu, szczególnie lekarskim oraz wcześniejszym zawiadomieniu banku o użwyaniu kart kredytowych za granicą. Polecamy zrobienie skanów paszportów przed podróżą oraz sprawdzenie numerów telefonu do ambasady polskiej czy konsulatu.